परिचय:
वैदिक ज्योतिषमा चन्द्रमा (MOON) प्रमुख आकाशीय पिण्डहरू मध्ये प्रमुख ग्रह(पिण्ड) हो। चन्द्रमाकाे प्रभाव रातकाे आकाशमा मात्र नभइ हाम्रो भावना, साेच र मनोवैज्ञानिक अवस्थामा समेत हुने गर्दछ। वैदिक ज्योतिषमा चन्द्रमाको महत्त्व बुझ्नाले हामीलाई हाम्रो आफ्नै प्रकृतिमा गहिरो अन्तर्दृष्टि प्राप्त गर्न र जीवनका चुनौतीहरूलाई अझ बढी सजकताका साथ बुझ्न सहयाेग गर्दछ। यस लेखमा, हामी चन्द्रमाको बहुआयामिक पक्षहरू र हाम्रो जीवनमा चन्द्रमाको प्रभावको अन्वेषण गर्नेछौं।
1. महत्व:
चन्द्रमा वैदिक ज्योतिषमा स्त्री शक्ति, अन्तर्ज्ञान र भावनात्मक स्थिरताको प्रतिक हाे। यसले हाम्रो साेच, भावनाहरू र हाम्रो समग्र मनोवैज्ञानिक क्रीयाकलापकाे प्रतिनिधित्व गर्दछ। यसले अनुभव सम्बन्ध, र हाम्रो वरपरको संसार वा वातावरणा प्रति हाम्रा प्रतिक्रियाहरूलाई आकार दिन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।
2. चन्द्र राशि :
चन्द्रमा कर्कट राशिकाे स्वामी हाे । चन्द्रमाको प्रभावले कर्कट राशिका व्यक्तिहरूलाई अत्यधिक समानुभूतिशील र भावनात्मक रूपमा संवेदनशील व्यक्ति बनाउँछ। विभिन्न राशिहरूमा चन्द्रमाको प्रभावलाई बुझ्दा हाम्रो जीवनमा भावनात्मक ऊर्जाहरू कसरी प्रकट हुन्छन् भन्ने बारे आङ्कलन गर्न सकिन्छ।
3. चन्द्र चरणहरू र चक्रहरू:
चन्द्रमा नवचन्द्र (अमावस्या/औंसी) र पूर्णचन्द्र (पूर्णिमा) जस्ता विभिन्न चरणहरू वा चक्रहरू मार्फत सर्दछ। प्रत्येक चरणको आफ्नै महत्व छ र जीवनका विभिन्न पक्षहरूलाई प्रभाव पार्दछ। उदाहरणका लागि नयाँचन्द्रमा (अमावस्य) आत्मनिरीक्षण र लक्ष्य निर्धारण गर्ने समय हो, जबकि पूर्ण चन्द्रमाले भावनाहरूलाई बढावा दिन्छ र रिलीजलाई सहज बनाउँछ।
4. ज्योतिषीय गृहहरू:
जन्म तालिकाको एक विशिष्ट घरमा चन्द्रमाको स्थानले जीवनका विभिन्न क्षेत्रहरूलाई प्रभाव गर्दछ जहाँ भावनाहरू,मानसिक प्रभाव र हाम्रो सोच अगाडि आउँछन्। विभिन्न घरहरूमा चन्द्रमाको स्थितिको विश्लेषणले हाम्रो भावनात्मक आवश्यकताहरूमा गहिरो अन्तर्दृष्टि प्रदान गर्दछ र हामी कसरी सम्बन्ध, करियर, र पारिवारिक गतिशीलता सञ्चालन गर्छौं भन्ने जान्न सकिन्छ।
5. भावना र साेचमा प्रभाव:
एक विशेष राशि र घरमा चन्द्रमाको स्थानले हाम्रो भावनात्मक प्रकृति र मानसिक कल्याणलाई असर गर्छ। यसले हामी कसरी भावनाहरू अनुभव गर्छौं र व्यक्त गर्छौं, समानुभूतिको लागि हाम्रो क्षमता, र आफूलाई र अरूलाई पालनपोषण गर्ने क्षमतालाई आकार दिन्छ। हाम्रो चन्द्र राशि बुझ्दा हामीलाई भावनात्मक बुद्धिको विकास गर्न र हाम्रो भावनात्मक परिदृश्य व्यवस्थापन गर्न उत्कृष्ट विकल्प छनौट गर्न मद्दत गर्न सक्छ।
६. चन्द्रमास (नक्षत्र):
वैदिक ज्योतिषले राशि चक्रलाई 27 नक्षत्रहरूमा विभाजन गर्दछ, प्रत्येकको आफ्नै अद्वितीय ऊर्जाको साथ। जन्मको समयमा एक विशिष्ट नक्षत्रमा चन्द्रमाको स्थानले हाम्रो भावनात्मक र मानसिक झुकावमा थप अन्तरदृष्टि प्रदान गर्दछ। हाम्रो जन्मनक्षत्रका विशेषताहरूकाे अन्वेषणले हामीलाई हाम्रो व्यक्तित्वको लुकेका पक्षहरू उजागर गर्न मद्दत गर्दछ।
7. पक्ष र अन्तरक्रियाहरू:
चन्द्रमाले जन्म कुण्डली अन्य ग्रहहरूसँग युति वा सम्बन्ध बनाउँछ। यी पक्षहरूले चन्द्रमाको गुणहरूको अभिव्यक्तिलाई प्रभाव पार्छ र यसको प्रभावलाई बढाउन वा परिमार्जन गर्न सक्छ। चन्द्रमाका पक्षहरूको विश्लेषणले हाम्रो भावनात्मक र मानसिक परिदृश्यलाई आकार दिने ग्रहको ऊर्जाहरूले कसरी अन्तरक्रिया गर्छ भन्ने समग्र बुझाइ प्रदान गर्छ।
८. उपचार र सन्तुलन:
वैदिक ज्योतिषले चन्द्रमाको प्रभावलाई बलियो र सन्तुलनमा राख्ने उपायहरू प्रदान गर्दछ। यी उपायहरूमा चन्द्रमासँग सम्बन्धित रत्नहरू लगाउने, चन्द्रमासँग सम्बन्धित मन्त्रहरू वा प्रार्थनाहरू जप्ने, हप्ताको विशेष दिनहरूमा उपवास राख्ने, वा चन्द्र ऊर्जासँग मिल्ने ध्यान अभ्यासहरूमा संलग्न हुन सक्छन्।
चन्द्ररत्न : चादिँमा माेति (PEARL)
दान : चमाल , सेताे कपडा , चन्दन , सेताे फूल,शंख ।
चन्द्र ग्रहको मन्त्र
तान्त्रिक मन्त्र :ॐ साेम् साेमाय नमः।
वैदिक मन्त्र :ॐ इमं देवा असपत्नं ग्वं सुवध्यं।
महते क्षत्राय महते ज्यैश्ठाय महते जानराज्यायेन्दस्येन्द्रियाय इमममुध्य पुत्रममुध्यै
पुत्रमस्यै विश वोsमी राज: सोमोsस्माकं ब्राह्माणाना ग्वं राजा।
व्रत : साेमवार वा पूर्णिमाकाे दिनमा
इष्टदेव : भगवान् शिवजीकाे पूजा (भक्ति)
